درمان لجبازی کودکان - قسمت اول

اصولا لجبازی یک نوع رفتار نامطلوب است که به صورت های مختلفی خود را نشان می دهد، از جمله آسیب رساندن به خود و دیگران، ناسزا گفتن، گریه کردن و فریاد کشیدن، شکستن وسایل و .... در افراد لجباز پایین بودن اعتماد به نفس و داشتن عدم خودباوری مثبت و پذیرفتن خود واقعی، مشهود است.

روش‌های درمان لجبازی کودکان:

1-مستقل بار آوردن کودک: اولین قدم این است که پذیرش خطا را یاد بگیرید. بهتر است به عنوان والد، رفتارهای کودک را با توجه به نسل و جنس وی مورد ارزیابی قرار دهید و خطاها و رفتارهای او را به شخصیتش ارتباط ندهید. البته باید او مسئول کارها و رفتارهایش باشد، اما لازم است مواظب باشید که او را سرزنش نکنید و به او حق دهید گاهی اشتباه کند. وقتی با کودک صحبت می‌کنید باید واضح، شفاف، ساده و دقیق انتظارهای خود را از کودک بیان کنید. استفاده از جمله‌هایی مثل: عرضه نداشتی این کار را انجام دهی، در واقع تخریب شخصیت کودک است. بهتر است که به او بگویید: گر می خواهی این کار را انجام دهی باید ... این گونه انجام دهی.

به این ترتیب به او کمک کرده‌اید تا بدون تحقیر شدن و سرزنش شدن به هدفش برسد. باید یاد بگیرید به کودک حق انتخاب دهید. بهتر است بین چند گزینه مورد نظر خودتان به او حق انتخاب دهید. اگر به او حق انتخاب داده‌اید، در واقع به نظرش احترام گذاشته‌اید .مادری که از کودک می‌پرسد ((غذا می خوری یا نه)) و پس از پاسخ منفی به او تشر می‌زند که باید غذا بخوری، در واقع به او حق انتخاب نداده است.

بد غذایی مشکلی رایج میان کودکان امروزی است و بسیاری از والدین آن را به لجبازی و ناسازگاری کودک برای همراهی در غذا خوردن با خانواده یا والدین نسبت می دهند. در حالی‌که مهم‌ترین دلیل بروز بد غذایی بی‌اشتهایی ناشی از مصرف تنقلات به مقدار زیاد یا در زمان نامناسب است. بنابراین لازم است برای نظر کودک احترام قائل شوید. از طرفی والدین خود باید از نظر شخصیتی و روانی ثبات داشته باشند تا بتوانند به کودک خود کمک کنند. والدین باید یاد بگیرند شنونده خوبی باشند و به کودک فرصت حرف زدن و تخلیه هیجان بدهند تا کودک بتواند تخیل‌ها، احساس‌ها، تفکرها و هیجان‌های خود را بروز دهد.

دخالت به‌موقع به‌هنگام دعواهای بچه‌گانه بسیار مهم است. لازم است والدین فقط وقتی کودکان در حال صدمه به خود یا طرف مقابل هستند، دخالت کنند و در غیر صورت اجازه دهند بچه‌ها خود مشکل‌هایشان را رفع نمایند. والدین کنترل‌گر یا سلطه‌جو اجازه نمی‌دهند بچه ها استقلال پیدا کنند. بنابراین کم کم لجباز و یا به سمت رفتارهای پنهان کارانه سوق داده می‌شوند. لازم است والدین به رفتار های مثبت کودک بیشتر توجه کنند و در قالب بازی، داستان و شعر مهارت‌های زندگی، حل مسئله، دفاع از حقوق و ... را به او یاد بدهند. فراموش نکنید که لجبازی کودک در بسیاری مواقع ناشی از اضطراب است.

در برخورد کلی در زندگی باید طوری با کودک رفتار کرد که او بتواند در امور روزمره خود به طور مستقل و گاهی بدون نیاز به دیگران تصمیم بگیرد. البته فشارهای منفی را نباید در این خصوص وارد کرد، بلکه باید با راهنمایی‌های به جا تذکر، و روش‌های صحیح را به موقع به او آموزش داد.

ممکن است لجبازی کودکان طبیعی و از درخواست‌های مکرر و آمرانه والدین باشد که بر اساس استقلال شخصیتی صورت می‌گیرد. برخی امتناع ها نیز دلایل مشخص جسمی و روانی دارد.

1-کودک را تا حد امکان وادار به عجله و شتاب‌زدگی نکنید

به طور معمول، خانواده‌ها در چند کار، کودک را ناخواسته به عجله و شتاب‌زدگی وادار می کنند که بیشتر مواقع عدم آگاهی والدین در تشدید آنها، دخالت مستقیم دارد.

 از جمله مواردی که می توان در این رابطه یاد آور شد:

الف-حمام کردن: در دوران طفولیت عدم آشنایی والدین به خصوص مادر از مسایل تربیتی باعث می‌شود. به‌جای فراهم آوردن محیطی شاد و مفرح هنگام حمام، آن را به محیطی درد آور و وحشتناک برای او تبدیل می‌کند. برای این کار بهتر است اجازه دهید کودک ابتدا خوب بازی کند و در همان حال شعر و قصه های کودکانه شروع به حمام نمودن کودک کنید و در ضمن اجازه دهید تا کودک حتی برخی از اسباب بازی‌های خود را به حمام بیاورد و با آن مشغول بازی شود.

ب- مهمانی رفتن: همان طور که بزرگ‌ترها قبل از مهمانی یا گردش نیاز دارند خود را آماده کنند، فرزندان شما هم نیاز دارند که آماده شوند. البته نیاز آ‌‌ن‌ها با نیاز شما اندکی تفاوت دارد. پس بهتر است زمان رفتن به مهمانی یا گردش را یک ساعت قبل از حرکت به کودک یاد آور شوید تا بتواند با کمک بزرگ‌ترها آماده شود. متأسفانه بعضی از والدین کمی قبل از حرکت به کودک می‌گویند آماده شود و این کار باعث لجبازی و مخالفت او می شود. چون دائم به او تذکر می‌دهند که زود باش، سریع تر، دیر شد، و .... به‌جای این‌که سرعت کودک را برای آماده شدن بیشتر کنند، باعث می شوند که مخالفت کند.

ج- غذا خوردن، خوابیدن، و ... به هرحال کودک مانند افراد بزرگ سال نمی‌تواند از نیروی تفکر و حرکت در یک زمان استفاده کند و والدین باید بدانند زمان تفکر و انجام کارها در کودک به سعه‌ی صدر بیشری نیاز دارند.

                                                                                                

                                               ادامه دارد