06 ارديبهشت 1403
دویدن نسل جدید خندوانه به سمت بی اخلاقی
در استنداپ کمدی مربوط به مسابقه خنداننده‌شو که از افراد آماتور ناآشنا با قواعد رسانه ملی استفاده شده، دو نفر از چهره‌های حاضر در این بخش پیش از این نام‌های امپراتور کوزکو و شیخ حسین در فضای شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام فعالیت داشته‌اند و استندآپ‌های‌شان را منتشر می‌کردند که اغلب موارد دارای کلمات رکیک و نامناسب برای رده سنی، غیر بزرگسال بود.
بی شک یکی از رسالت‌های رسانه ایجاد سرگرمی است به خصوص تلویزیون که از همان ابتدای راه‌اندازی نه تنها در ایران، بلکه در جهان چنین هدفی را در رأس خود قرار داده است، زیرا به عنوان فراگیرترین و عمومی‌ترین رسانه در کشورها محسوب می‌شود، برای همین هم می‌بایست نوع تولیدات آن متناسب با ذائقه و سلیقه اکثریت جامعه باشد و برای این موضوع لازم است که یک سری خط قرمزها و قواعدی را در نظر بگیرد؛ چه‌آ‌ن‌که به دلیل تنوع و تعدد مخاطبان، از اقشار و گروه‌های مختلف حساسیت بیشتری دارد. مشخصه‌ای که سایر رسانه‌ها هرچند توانا و موفق هم باشند، فاقد آن هستند از همین روست که کار در تلویزیون باید با رعایت قواعد و چارچوب‌های مختص به خودش باشد.
تخصصی شدن تلویزیون
چند سالی می‌شود که در راستای سرگرمی‌سازی و به نوعی تخصصی شدن شبکه‌ها، در تلویزیون چندین شبکه راه‌اندازی شده تا هر کدام براساس نوع مخاطب، محتوا سازی داشته باشند.
مثلأ شبکه نمایش، برای پخش فیلم و سریال‌های تلویزیونی یا شبکه شما برای پخش برنامه‌های استان‌ها و یا شبکه نسیم برای سرگرمی و نشاط مخاطبان و… البته قبول داریم که شبکه‌های تلویزیون آن‌چنان هم مجزا و تخصصی نیستند، بیشتر موازی هم فعالیت دارند که این خود بحث جداگانه‌ای را می‌طلبد اما آن‌چه در این یادداشت قصد داریم، بدان بپردازیم توجه به کیفیت و محتوای تولیدات شبکه‌ها و رعایت قواعد و خط قرمزهای آن است که تدوام و بقای یک شبکه تلویزیونی را تضمین می کند چراکه تولید و روی آنتن بردن یک برنامه‌ای کم عمق و بی‌محتوا که چه بسا تاثیرات منفی هم داشته باشد، درست نیست و باعث عدم اعتماد مخاطب در طول زمان و ریزش تعداد آنها می‌شود که در نتیجه مرگ تدریجی رسانه را به همراه دارد.
با وجود تنوع و تعدد رسانه‌ها و شبکه‌های ماهواره‌ای که هر بار با شیوه‌هایی سعی در جلب مخاطبان دارند، این هنر تلویزیون است که هوشیارانه و درست همراه با یک مهندسی فرهنگی مانع از ریزش مخاطبان خود شود.
به‌خصوص برنامه‌هایی که ظرفیت و کشش لازم برای جذب مخاطبان را دارند، این حساسیت و ظرافت در کار نمود بیشتری دارد.
رعایت حریم واخلاق در برنامه‌های تلویزیون
رعایت اخلاق و ادب درهمه رسانه‌ها، لازم است اما در رسانه ملی می‌بایست بیشترمورد توجه قرارگیرد، چراکه به دلیل عمومیت، تأثیرگذاری و الگو گیری آن به مراتب بیشتر از سایر رسانه‌ها است. به کارگیری الفاظ نامناسب، توهین‌آمیز و دستآویز قرار دادن هر چیزی حتی محتویات توالت و… برای خنداندن نه تنها جالب نیست، بلکه در شأن رسانه ملی که زمانی قرار بود به زعم امام خمینی دانشگاه عمومی باشد؛ هم نیست و شاید همین سلامت در محتوای رسانه ملی است که باعث شده خانواده‌ها با خیالی راحت خود و فرزندانشان پای برنامه‌های آن بنشینند؛ آن هم در زمانه‌ای که حتی سینما و تئاتر رفتن هم نیاز به مراقبت محتوایی دارد.
با این وجود متأسفانه برنامه پربیننده و سرگرمی‌ساز«خندوانه» که چند سالی می‌شود از شبکه نسیم روی آنتن برای پخش می‌رود مدتی است؛ قواعد و چارچوب‌های اخلاقی و ادبی را کنار گذاشته و به سبک شبکه‌های اجتماعی یا محافل دوستانه بین خودشان در رسانه ملی عمل می‌کنند؛ چنانچه در قسمتی از برنامه «خندوانه» که در شامگاه ششم تیر‌ماه از تلویزیون پخش شد با اعتراض‌های زیادی از سوی مخاطبان تلویزیون و اساتید دانشگاه مواجه شد.
در استنداپ کمدی مربوط به مسابقه خنداننده‌شو که از افراد آماتور ناآشنا با قواعد رسانه ملی استفاده شده، دو نفر از چهره‌های حاضر در این بخش پیش از این نام‌های امپراتور کوزکو و شیخ حسین در فضای شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام فعالیت داشته‌اند و استندآپ‌های‌شان را منتشر می‌کردند که اغلب موارد دارای کلمات رکیک و نامناسب برای رده سنی، غیر بزرگسال بود.
حالا این دو نفر با نام‌های اصلی‌شان یعنی “سیده‌زینب موسوی” و “حسین شاهرخ‌نیا” در برنامه حاضرشدند. سیده زینب موسوی که قبل از حضور در خندوانه به خاطر کانال تلگرامی‌اش معروف و البته مورد انتقاد خیلی‌ها هم بوده است در این مرحله به کمتر خط قرمزی پایبند بود.
او با ریشه کلمه برجام و تولد بچه‌ها شوخی نامناسب بی‌ادبانه‌ای انجام داد و بعد از شوخی با چند نام و نام خانوادگی حتی اشاره به ماجرای قدیمی دو بازیکن فوتبال، در تکمیل شوخی های نامناسب خود از علت انتخاب نام خانوادگی «سوشا مکانی» پرسید! و گفت نمی‌دانم شغل پدربزرگ سوشا مکانی چی بوده که فامیل شان شده مکانی.(مطالبی که به هیچ عنوان در شأن یک بانو در قاب تلویزیون نبود و جالب اینجاست که شقایق دهقان، داور و مربی زینب موسوی هم گفت که بسیاری از بخش‌ها برای این‌که به کسی بر نخورد حذف شده است!) یا “فرهان معین” دیگر شرکت‌کننده این مسابقه که درباره قطعی آب صحبت کرد و در آن خواست که اگر آب قطع بود مردم توالت نروند و تکرار کرد که با گوشی موبایل توالت ن..ن، آقا ن..ن!
“حسین شاهرخ نیا” هم که با فیزیک خاص بدنی‌اش شوخی می‌کرد، در قسمتی از اجرایش درباره این که پدرش در زمان تولد او فکر کرده دختر است، شوخی عجیبی کرد. “مجید افشاری” هم با موضوع رابطه‌های نامناسب دختر و پسرها و واکنش کلانتری‌ها شوخی کرد و مستقیم و غیرمستقیم چند خط قرمز را رد کرد. در سری شوخی‌های سری دوم مسابقه حسین شاهرخ نیا با نشان دادن عکس زن قاجار به عنوان مادربزرگش و دادن نسبت «زیبا، جادار و مطمئن» به او، شوخی نامناسبی کرد( بسیار نازیبا و بی‌ادبانه که توهینی به بانوان درشت اندام بود به طوری که خیلی از خانم‌های ازاین شوخی تمسخرآمیز از تلویزیون گلایه داشتند) “بهزاد قدیانلو” هم از شرکت کنندگان این برنامه چندین بار از کلمات ابهام برانگیز به‌جای «تخم مرغ» استفاده کرد و بازیکن مورد علاقه گوسفندها را هم «بعععرانوند» معرفی کرد…
نظارت و کنترل، قربانی اسپانسرهای مالی
درست است که به دلیل شرایط مالی و اقتصادی رسانه ملی در تنگنا قرار دادنش توسط دولت، مجبور است خود را به دست اسپاسنرها بسپارد اما این وضعیت دلیلی نمی‌شود؛ کنترل و نظارت بر محتوای برنامه‌های تلویزیونی را قربانی کرد و به بهانه حمایت مالی اسپانسر بر برخی بی‌اخلاقی‌ها از دریچه رسانه ملی چشم پوشید.
از سویی دیگر حضور و فعالیت بانوان در چنین برنامه‌های طنز و کمیک است که نیاز به توجه و دقت بیشتری دارد تا شأن و شخصیت آنها زیر سؤال نرود، زیرا قرار نیست به تلویزیون نگاه وبلاگی یا صفحه اجتماعی و اینستاگرامی داشته باشیم.
متأسفانه در برنامه خندوانه که مدتی است توجه چندانی به کیفیت و نظارت بر آن نمی‌شود به بهانه بالا بردن ظرفیت و نقد پذیری هر رفتار و گفتاری روی آنتن می‌رود که در این میان دختران جوان استنداپ کمدی‌هایی مشابه آقایان اجرا می‌کنند و در نوع ادبیات آنها کمتر دقت و توجهی دیده می‌شود؛ البته قصد نداریم، بگوییم زنان و دختران در فضای کمیک و طنز حضور نداشته باشند اما قرار هم نیست به نام تساوی حقوق زن ومرد، شأن بانوان خدشه‌دار شود.
از سویی نوع شوخی‌های وبلاگی و اینستاگرامی در تلویزیون مناسب و قابل قبول نیست این‌که با تمسخر از زنان درشت‌اندام یاد می‌شود تا یک عده بخندند اصلأ موضوع قشنگی نیست و قطعأ عواقب بدی از نظر روانی و اجتماعی برای این طیف از زنان خواهد داشت زیرا قرار نیست تبلیغ زنان مانکن که آنها هم مورد تمسخر گیرندگان دوره بعدی تاریخند، را در تلویزیون داشته باشیم!!! و ای کاش عوامل این برنامه‌ها توجه داشته باشند مخاطبان آنها کاربران شبکه‌های مجازی و صفحه‌های اینترنتی نیستند، بلکه انبوهی از اقشار و گروه‌های مختلف از سرتاسر کشورند که گاهی برخی رفتارها و گفتارها می‌تواند الگوگیری در جامعه و قبح شکنی در برخی امور بشود و همین حساسیت تولیدات تلویزیونی را دوچندان می‌کند.
به نقل از: با حجاب
